Уйғур латин йезиқи (ULY) һәққидә тәпсилий мәлуматларни мошу бәтләрдә оқусиңиз болиду:

http://www.bizuyghur.com/oyghan/uky/UKY_Heqqide.htm
https://en.wikipedia.org/wiki/Uyghur_Latin_alphabet
http://www.omniglot.com/writing/uyghur.htm

Уйғур латин йезиқи пүтүн дуниядики уйғурларға өз ара алақә қилишиға ярдәм қилип, интайин қолайлиқ болушини көрсәтти. Лекин бу тор-бәттики һәммә уйғурчә мәлуматлар Уйғур латин йезиқида ишләнмигән, чунки бу йезиқниң бәзи камчилиғи бар, вә ULY-ға рәсмий сәвийә берилмигән. Мустәқил доләтләр һәмдостлиқида Уйғур славийә йезиқиға 1947 жилидин тартип рәсмий сәвийә берилгән, шуңлашқа вә башқа сәвәпләрдин бу тор-бәтниң мәмурийити Уйғур славийә йезиқини асасиға елишқа қарар қилди. Шу өзидиму пүтүн дуниядики түркий тиллиқ хәлиқләр өзлириниң йезиқлирини латин услубиға йөткәшкә тиришмәктә вә латин йезиқлири әхбарат технологияларға йеқин болиду, шуңлашқа уйғур тилиму шу йолға чүшкинини дурус көримиз. Уйғур латин йезиқи – шу һәрикәтниң биринчи қәдәмлиридин, амма Уйғур латин йезиқиға рәсмий сәвийәсини беришиға интилиш керәкмикин дәп ойлаймиз.

Лекин Уйғур латин йезиқида икки камчилиқ бар:

1. ULY-да [ʧ], [ʁ], [ŋ], [ʃ], [ʒ] тавушлар икки һәрип арқилиқ йезилиду: "ch", "gh", "ng", "sh", "zh".

2. Интернәтта һәммә ULY арқилиқ йезилған мәлуматларда "c" һәрипи "h" һәрипидин бөләк йезилиши һәргиз байқалмиди, шуңлашқа [ʧ] тавушини билдүрүш үчүн "c" һәрипигә "h" һәрипини қошуп йезилишиниң кериги йоқ.

Тавушларниң бәлгүлирини мошу бәттә көрсиңиз болиду:
http://en.wikipedia.org/wiki/International_Phonetic_Alphabet

Әгәр мошу камчилиқларни йәшсәк, Уйғур латин йезиқини ишлитиш қолайлиқ болиду дәп ойлаймиз. Шу камчилиқларни йешиш үчүн кейинки елипбәни тәклип қилимиз:

Бу елипбә, бурунқи Уйғур латин вә Славян йезиқлириға қарап, шулардики һәрипләрни бир-бири билән селиштуруп вә уйғур тилиниң хусусийәтлирини һесабқа елип, ясалған. Бәзи һәрипләр Түрк елипбәсидин елинди.

Уйғур елипбәлирини селиштуруш җәдвәли:

Җәдвәлдә:

ULY2 – тәклип қилинватқан Uyğur Latin Yéziqi
ULY – Uyghur Latin Yёziqi
USY – Uyghur Slawen Yёziqi
UEY – Uyghur Erep Yёziqi
UPY – Uyghur Pinyin Yёziqi
ULA – Uyghur Latin Alphabet (СССР, 1946 жилиғичә)
IPA – International Phonetic Alphabet

Мәсиләнгә, тәклип қилинған елипбә (ULY2) арқилиқ өзгәртилгән текст:

Uyğur Kompyutёr Yёziqi (UKY), Uyğurlar Intёrnёtta xet alaqe qiliş, tor bet tüzüş jeryanida Uyğur tilini kompyutёr konupka taxtisidiki latin herpi arqiliq transkripsiye qilip ipadileş ücün otturiğa ciqip, Intёrnёtta işlitilgen on-necce xil Uyğurce Latin yёziqini birlikke kelturuşni meqset qilğan. Bu işqa qiziqidiğan tordaşlar torda bir-necce ay talaş tartiş qilişiş arqiliq deslepki qedemde birlikke kёlip uniŋğa UIY (Uyğur Intёrnet Yёziqi) dep nam bёrilgen. Munazire tordila ёlip bёrilğacqa, tilşunaslarniŋ bu munazirige qatnişiş imkaniyiti bolmiğan idi. Şuŋa bёkitilgen UIY-ni tilşunaslarniŋmu neziridin ötküzüş ücün Şinjiaŋ Univёrstёti baş bolup tilşunaslar, her sahe vekilliri ve bu işqa qiziqidiğan kişilerdin bolup jem'iy 20-necce kişidin terkip tapqan 5 qёtimliq muhakime yiğini uyuşturup UIY-diki Uyğur tiliniŋ qanuniyiti, prinsipilirige ve adetlirige mas kelmeydu dep qaralğan birqisim herplerge özgertiş kirgüzildi hem torda yene qayta telep pikirler ёlinip uniŋğa UKY dep nam bёrildi. Bu peqet Intёrnёtta Uyğurce ucurlarni tёzdin köpeytiş, tor alaqisidiki yёziq qalaymiqanciliqini tügitiş, axirqi hesabta Uyğurlarniŋ ucur alaqe işliri ücün qolayliq yartiştin ibaret.

Бу текст кейинки бәттин елинип өзгәртилди:
http://www.misiran.com/uyghurlar/til_yeziq

Һәммә пикир, пәрқ вә итиразларни қобул қилимиз вә шуларға хурсәнд болимиз.

Һөрмәт билән,
Тилачар тор-бәтиниң мәмурийити.